İlki 2012 yılında düzenlenen en büyük eczacılık buluşması “Geleceğin E hali” Eczaneler Güzeltir fuar ve kongre organizasyonunun ikincisi 22-24 Eylül 2016 tarihleri arasında İstanbul Kongre Merkezi’nde gerçekleştirildi. Pharmetic Girişimci Eczacılar Derneği (PGED) tarafından düzenlenen, Geleceğin E hali’nde her biri sektörlerinin önemli oyuncularından olan 200’e yakın önemli firma ve kamu temsilcisi, 7000’e yakın eczacı ve katılımcı ile bir araya geldi. 10.000 metrekarelik bir alanda gerçekleştirilen kongrede, eczacılığın geleceğine dair görüşler, yapılması gerekenler, teknolojik uygulamalar ve somut örnekler paylaşıldı. Diğer eczacılık kongre ve fuarlarından çok farklı bir kurgu ve sunum ile tasarlanan Geleceğin E hali, fütürist yaklaşımını yine korudu. Çıtayı daha da yükseltti… 11 salon ve aktivite alanında gerçekleşen Geleceğin E hali; esinlendiren, motive eden, bilgilendiren sunumları, eğitimleri, koçluk seansları, yarışmaları, konuşmacıları ve teknolojik açıdan vizyon katan uygulamaları ile katılımcılara eşsiz deneyimler yaşattı. Eczacılara ve sektör temsilcilerine bugünün gerçeklerinden kopmadan, geleceğin kapılarını açtı. Geleceğin E hali’nde 300 metrekare üzerinde gerçek bir “geleceğin eczanesi” kuruldu. Geleceğin eczanesi nasıl olmalı, nasıl kategori yönetimi yapılmalı, hangi teknolojiler ve uygulamalar kullanılmalı sorularının cevapları gerçek bir eczanede fiilen gösterildi.
Beacon uygulaması
Geleceğin eczanesinin hemen karşısında yer alan Bioderma’nın kurduğu “Virtual Reality / Sanal Gerçeklik” bölümünde geleceğin eczanesi sanal olarak da ziyaretçilere gezdirildi. Sanal eczane bölümünde ayrıca, beacon uygulaması ile geleceğin mobil pazarlama uygulamaları, eczanelerde nasıl kullanılabilir deneyimi yaşatıldı. Bu konuda eczacıların bilgilenmesi sağlandı. Hazırlanan özel online eğitimler ile eczacıların ve ekiplerinin sürekli artan, gelişen eğitim ihtiyaçlarını teknoloji yardımı ile nasıl karşılayabilecekleri yine uygulamalı olarak gösterildi. Onlarca sınıf eğitimi ile hem ilaç, OTC, Dermokozmetik, Kişisel Bakım, Besin Destekleri ve medikal hem de kişisel, mesleki gelişim konularında eczacıların bilgilenmesi sağlandı. Özel bir alandaki bire bir Koçluk seansları ile eczacıların gelecek planlarını nasıl yapabilecekleri öğretildi. Düzenlenen Workshoplarda eczacılığın geleceğine dair ortak akıl çalışmaları ile gelecek daha da derinlemesine irdelendi. Onlarca fakülteden, yüzlerce eczacılık öğrencisi kendilerine tahsis edilen özel bir salonda, içeriklerini de tamamen kendilerinin tasarladığı bir programla, yurt dışından eczacılık öğrenci derneklerinin de katıldığı çok önemli toplantılar yaptılar. Kongreye konuşmacı olarak, aralarında Dünyaca Ünlü Fütürist ve Sağlık Tasarımcısı Patrick Dixon, İş dünyasının en yenilikçi, en üretici kişilerinden Cem Boyner gibi değerli isimler katıldı. Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu Başkanı Dr. Hakkı Gürsöz de kongreyi Geleceğin E hali’ni ziyaret etti.
“Geleceği tasarlıyoruz”
Kongrenin açılışında konuşan ve kongrenin diğer kongrelere benzemediğini söyleyen Geleceğin E hali Yürütme Kurulu Başkanı Adile Özdağ, “Biz, geleceği tasarlıyoruz. Hatta geleceğin biraz daha ötesine geçerek, geleceğin sonrasını görmeye çalışıyoruz. Eczanelerimiz eski, küçük görüntülerinden kurtulup, daha kurumsal, teknolojiyle desteklenmiş, sağlık içerisinde her şeyi barındıran ve halk sağlığına doğru servisi verecek, ilaç danışmanlığının yanında desteklenmiş iyi konfor alanlarına dönecek. Bunu yaparken perakendenin doğru kurallarını, ilacın mutlak etik kurallarını uygulayarak, eczane içinde yeni bir dünya üretiyoruz. Dünyada da Eczacılık başka bir boyuta geçiyor. Bu yeni boyutta Eczacılığı, Türk Eczacılığını mutlaka gelecek ile buluşturuyoruz. İç dinamiklerin durduğu dönemde böyle bir hareketliliği üretmekten dolayı Girişimci Eczacılar adına çok mutluyuz. Amacımız, halk sağlığını Eczane eliyle koruyarak, ilaç tüketimini azaltıp, devlet bütçesine katkıda bulunmak. Artık sağlık ve güzellikle ilgili her türlü danışmanlığı Eczaneden alabilirsiniz” dedi.
“Online kayıt sayısı bakımından Türkiye’de bir ilk”
Pharmetic Girişimci Eczacılar Derneği (PGED) Yönetim Kurulu Başkanı Ecz. Armağan Ener de, “2012 yılında düzenlediğimiz ilk etkinlikte meslektaşlarımız, sektör tarafından bir daha yenisi yapılana kadar, bundan daha iyisi olmaz denilmişti. O günden bu güne kadar meslektaşlarımızdan yoğun talep aldık. 2015 Nisan ayında yeniden düzenleme kararı aldık. Yaklaşık 1,5 yıldan beri Geleceğin E hali için büyük ekiple çalışma halindeyiz. Pharmetic Eczacılar Derneği üyeleri olarak hep bir arada duruyoruz. Eğitimler alıyoruz. Kendimiz geliştirmek için çeşitli uğraşlar içindeyiz” diye konuştu. Etkinliğe çok ciddi bir katılım olduğunu dile getiren PGED Başkanı Ecz. Ener, “5 binin üzerinde sadece online kayıt yapıldı. Online kayıtların dışında da çok sayıda girişler oldu. Hedeflediğimiz 7 bin kişi aşılacak gibi görüyor. Online kayıt sayısı açısından Türkiye’de bu bir ilk. Böyle bir online kayıt sayısı Türkiye’de gerçekleştirilmiş değil. Bütün meslektaşlarımıza, sektörümüzün tüm temsilcilerine katkı sağladıkları için yürekten teşekkür ediyoruz” diye konuştu.
Boyner: Bizim işimiz daha kolay
Açılış konuşmalarından sonra; İşadamı Cem Boyner, düzenlenen panelde eczacılara sektördeki deneyimlerini anlattı ve eczacılığın önemini vurguladı. Cem Boyner de konuşmasında eczacıların aslında birer perakende noktası olduğuna vurgu yaptı. Boyner, en güvenilir meslekler arasında daima ilk üçte olan eczacıların sağlık ve güzellik konusundaki uzmanlıkları ile çok büyük avantajlara sahip olduklarını belirtti. Ancak eczacıların bu avantajlarını mutlaka perakende bakış açısından yararlanarak, fütürist yaklaşımlarla ve farklı teknolojilerle güçlendirmeleri gerektiğine dikkat çeken Boyner, hızlı olmanın, bugünün ihtiyaçlarının ötesinde koşmanın çok çok önemli olduğunu ise verdiği örnek ve videolarla defalarca hatırlattı. Boyner, eczacılık ve perakendecilik sektörünü karşılaştırarak, “Bizim işimiz size göre daha kolay” dedi.
Kamu Eczacı Buluşması
İlk gün, “Kamu Eczacı Buluşması” başlıklı önemli bir panel düzenlendi. Yrd. Doç. Dr. Mahmut Tokaç’ın moderatörlüğünü yaptığı panele; Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu, Bitkisel, Destek ve İleri Tedavi Tıbbi Ürünleri Daire Başkanı Uzm. Ecz. Aslı Can Ağca ile Uzm. Ecz. Meltem Atalar Işık konuştu. Reçetesiz ilaçta eczacı danışmanlığına büyük ihtiyaç duyulacağını bu sebeple OTC ürünlerin eczanelerde satılacağını anlatan Ecz. Aslı Can Ağca, “OTC ürünlerde halka yönelik reklam tanıtım yapılamayacak” dedi. Uzm. Ecz. Meltem Atalar Işık da eczanelerin ticarethane olmadığını bu sebeple vitrinlerde ürün reklamlarının yasaklandığına değindi. SGK’dan katılan konuşmacı da eczacıların en büyük sorununa e-reçeteye halen istenilen seviyede geçilememiş olmasını örnek gösterdi.
Sektör Gözü İle Eczacıların Geleceği
PGED Başkanı Ecz. Armağan Ener’in moderatörlüğünü yaptığı, AK Parti İstanbul eski Milletvekili Ecz. Mehmet Domaç, Türkiye İlaç Sanayi Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Ecz. Cengiz Celayir, Selçuk Ecza Holding A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı M. Sonay Gürgen ve Medipol Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Dekan Yardımcısı Prof. Dr. Gülden Z. Omurtag’ın katıldığı “Sektör Gözü İle Eczacıların Geleceği” paneline de ilgi büyük oldu. Eczacılığın milattan önce 2 binli yıllara kadar uzanan 4.000 yıllık bir meslek olduğunu ifade eden Ecz. Armağan Ener, “Yıllar içerisinde gücünü ispatlamış, kalıcılığını sağlamlaştırmış, etik ilkelerini geliştirmiş, insanlar arasındaki güvenirliliğini korumuş bir meslektir. Eczacılık her daim geleceğe kalabilen, değişimleri, yenileşmeleri kendi ilkeleri ve meslek bilgisi içerisinde eriterek var olmayı başarmış çok büyük bir yapıdır” dedi. Ecz. Cengiz Celayir konuşmasında şunları söyledi: “İlaç endüstrisinin dünyada çok farklı bir yapısı var. Türkiye’de de kendine özgü bir yapısı var. 11 yerli ilaç şirketi satıldı. Satılanların bir kısmının boşalttığı yerlerde iş merkezleri var şimdi. 2002’deki yerli ilaç üretimi günümüze geldiğimizde düşmüş durumda. İlaç fiyatlarının düşük olması ise sürdürülebilir bir yapı değildir. Bazı yerli üreticilerin önemli ürünlerinin halen geri ödeme listesine girmek için sırada bekliyor olması üzücü. Mesleğimizin bilimsel yönünün ıskalandığı kanaatindeyim. Sektör kan kaybediyor.” M. Sonay Gürgen de, “Geçmiş yıllara göre dolar bazında satışlarda bir gerileme var. İlaç fiyatları üzerinde ciddi bir baskı var. Bu baskı eczanelerle birlikte ilaç firmalarına ve dağıtım kanallarına da yansıyor. Bütün bunların çözüme kavuşması için devletin birtakım düzenlemeler yapması lazım. Dünya ilaç sıralamasında geriye düştük. Eczanelerin kazançlarının takviye edilmesi gerekir. Eczacılar ilaç dışı ürünlere eğilmiş durumdadırlar. Bu da çok gereklidir. Çünkü bu ürünlerdeki kazanç oranları da nispeten bir miktar daha iyidir. Türk Eczacıları Birliği’nin eczane hizmetlerinin genişletilebilmesi için çalışmalar yapması gerekmektedir. Devletin eczacılara bakış açısını değiştirmesi lazımdır. Eczanelerde satılan medikal ürünler gibi bazı ürünlerin mutlaka genişletilmesi lazım diye düşünüyorum” dedi. Prof. Dr. Gülden Z. Omurtag da: “Eczacılar Türkiye’de sağlık sisteminin en önemli yapı taşlarından biridir. Ülkemizde şu anda 35 eczacılık fakültesi bulunmaktadır” diye konuştu.
Sağlıkta gelecek tasarımı…
Kongrenin son gününde dünyaca ünlü Fütürist ve Sağlık Tasarımcısı Patrick Dixon gelecekte sağlığın nasıl şekilleneceğini anlattı. Katılımcıların yoğun ilgi gösterdiği, günümüzde hayatta olan en değerli 20 iş dünyası düşünürü arasında gösterilen Patrick Dixon’ın ‘Sağlıkta Gelecek Tasarımı’ isimli sunumunda, Türkiye’deki eczacıların ve eczanelerin durumu hakkında önemli bilgiler verildi. Dixon konuşmasında Dünya’daki eczaneler ile Türkiye’deki eczacıları ve eczaneleri karşılaştırdı. Gelecekte eczacılığın nasıl olacağına değinen Dixon, insanların hayatında eczanelerin ve eczacıların yerine dikkat çekti. Dixon, gelecekte dünyadan sağlık harcamaları ve sağlık gelişmeleri üzerinde durdu. Dixon, “Gelecekte bizler, hastanelere gidişi azaltmak, masrafları düşürmek, eczacıların rolünü yükseltmek için ilgili plan ve programlarımız var. İnsanlar hastaneye gitmeyi sevmiyorlar. En çok sevdikleri, hastalandıkları zaman direkt eczaneye giderek, doktora muayene olmadan ilaç alma yolunu tercih etmeleridir. Özellikle Türkiye’de en çok güvenilen kişilerin başında eczacılar geliyor. Aslında dünyada da öyle. Biz de bu noktada eczacıların rolünü daha da güçlendirmek, geleceğin dünyasında onlara daha sağlam bir yer edindirmek, sağlık sistemindeki rolünü iyileştirebilmek için neler yapılabilirin üzerine çalışıyoruz” ifadelerini kullandı.
Patrick Dixon’dan geleceğe yönelik vurucu açıklamalar
Dixon şöyle konuştu: “Demografik çalışmalar, gelecekte neyin ihtiyacın olmasını anmak için en önemli kilit noktadır. Dünya nüfusunu % 85’i önümüzdeki 10 sene içinde yeni gelişen ülkelerde yaşıyor olacaklar. 2030 yılına kadar Çin’deki şehirlere 300 milyon göç, Afrika’daki şehirlere 475 milyon göç gerçekleşecek. Maalesef Avrupa’daki genç nüfus azalıyor. Her 4 çiften sadece 1’i çocuk sahibi. 2026 yılında İtalya’da 90 yaş ve üstü insan sayısı 1 milyona ulaşacak. Eczane harcamaların yüzde 65’i, 65 yaş ve üzeri kişilere ait. Dünyada insanların %80’i sağlık harcamalarına ihtiyaç duyuyor. %88’inin hepsi reçeteli ve %70’i doktor muayenesine ihtiyacı var. Bunların hepsini sebebi de; insanların yaşlanması. Amerika’da her 3 bebekten 1’i diyabet hastası olacak. Bu da senede 100 milyar dolar harcama maliyeti olarak yansıyacak ülke ekonomisine. Ne var ki; Gelecekte sağlık harcamaları düşecek. 2011-2016 yılları arasında ilaç satışlarının değeri 225 milyar dolar. Amaç genetik araştırmalarla yaşlanmayı geciktirme ve koruyucu hekimlik. İleride akıllı sağlık taraması geliştirilecek ve böylece teşhis ve tedavi kolaylaşacak. Gelecekte hastanede kalış, 2025 yılına kadar %10 ile 20 arasında düşecek. Hastayı hızlı taburcu edebilmek için yeni sistem teşhis ve tedaviler uygulanacak. Hastalara ve özellikle yaşlı olanlara evde bakım konusunda daha büyük gelişme sağlanacak. Giyilebilir sağlık cihazları evrensel olacak. Birçok hasta, kendini doktordan daha iyi bildikleri için kendilerine reçete yazıyor ve kendi kendilerine ilaç alıyorlar bu da ileride çok büyük riskler sebep olacak. Amerika’da 400 binden fazla önlenebilir medikal hatadan ölüm gerçekleşmiştir. Amaç hastayı korumak mı? Hastayı başımızdan salmak mı? Datayı topluyoruz ki, bu hatalar olmasın ve bu kadar kişi bilgi yoksunluğundan hayatını kaybetmesin. Gen taraması metodu, ileride hastalıkları önleyecek olan hastalıkları da tedavi edecek. Dünyanın yüzde 80’i mobil olarak internet alışverişini kullanacaklar.”
“Türkiye’nin işi zor”
‘Eczacılık konusunda Türkiye’nin işi zor’ diyen Dixon, “Normalde dünyaya baktığımız zaman, eczanelerin ve eczacıların başka ülkelerde gruplaştıklarını, bir araya gelerek, daha kuvvetli hale gelip, üreticiler ve imalatçılarla fiyat konusunda daha sıkı pazarlıklar yapabildiklerini görüyoruz. Türkiye’de ne yazık ki eczaneler bireysel olarak varlıklarını sürdürmeye çalışıyorlar. Gelecekte bu değişim mutlaka olacak. Çünkü bu değişimi her yerde yaşıyoruz. Cep telefonlarındaki ilerlemeyi düşünün, kıyafet alırken, aklınıza gelen her işlemde artık elektronik işlemlerin arttığını ve büyük değişin yaşandığını düşünüyoruz. Eczaneler de bunun dışında kalamayacaklar. Mutlaka bu değişimi Türkiye yaşayacak. Bu dönemin zor olacağını düşünüyorum” şeklinde konuştu.
Gelişen teknoloji eczacılık için olumlu
Türkiye’nin içinde bulunduğu dönemde eczacı olmak için doğru dönem olduğunu düşündüğünü dile getiren Dixon, “Şuan eczaneler ve eczacılar için piyasaya çıkan birçok yeni ürünler, uygulamalar ve aplikasyonlar var. Mobil cihazlardaki uygulamaları buna örnek verebiliriz. Bir takım takip cihazlarının, kişilerin vücuduna takılarak ölçüm yapılabilen cihazların gelişmiş olması, şuan eczacı olmak için uygun bir dönemde olduğumuzu işaret ediyor. Bu anlamda ben de günümüzde insanlar hasta olduğu zaman evlerinde daha rahat ve iyi hayat kalitesinde yaşayabilmeleri için bu gelişmelerin gerçekleştiğini düşünüyorum. Türkiye’nin de bundan payını alacaktır” dedi.
Eczacılıkta kişiye özel kariyer
Medipol Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Öğretim Görevlisi Ecz. Metin Uyar da, Geleceğin E hali’nde “Eczacılıkta kişiye özel kariyer” başlıklı bir konuşma yaptı. Metin Uyar, sunumuyla geleceğin eczacılarına kariyer yolculuklarında yardımcı olacak tavsiyelerde bulundu. Uyar, OTC News dergisi Genel Yayın Yönetmeni Ecz. Yusuf Kürkçüoğlu’nu kişiye özel kariyer sunumunda örnek gösterdi. Uyar, Ecz. Kürkçüoğlu’nun hem başarılı bir eczacı hem de başarılı bir gazeteci olduğunu ifade etti.
