Ülkemizde 12.000’in üzerinde tohumlu bitki türü var. Çok zengin bir floraya sahibiz ve bu floranın içerisinde 3600 civarı endemik tür bulunmaktadır. Ülkemiz bitkisel anlamda büyük bir zenginliğe sahip. Biz ise bu zenginlik içinden çıkacak olan, bitkisel drog ve bitkisel hammaddelerden yapılabilecek ilaç üretimi konusunda maalesef çok gerideyiz. İşte bu duruma çözüm getirmek amacıyla; Fitoterapi alanında bütün bilimsel bilgilerin toplandığı, araştırma ve uygulamaların yapıldığı, hekim, diş hekimi, eczacı ve diğer sağlık çalışanlarına alanla ilgili eğitimlerin verildiği, kurs, seminer ve konferanslarla halkın bilgi ve farkındalık düzeyinin yükselmesine katkı sağlayacak bir “Fitoterapi Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi” Bezmialem Vakıf Üniversitesi bünyesinde uzun ve özverili bir çalışma sonucu ülkemize kazandırıldı. Türkiye’nin ilk ve tek Fitoterapi Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi bitkisel hammaddelerden bitmiş ürüne kadar geliştireceği yöntem ve formülasyonlarla önümüzdeki dönemde ülkemiz ekonomisine şüphesiz büyük bir katma değer sağlayacaktır.
Merkezin Kuruluş Hikayesi
Türkiye’nin YÖK onaylı ilk Fitoterapi merkezi olan Bezmialem Fitoterapi Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi İstanbul-Fatih ilçesinde kurulmuştur. Türkiye’de tıbbi ve aromatik amaçla kullanılan bitkileri ilaç, kozmetik ve gıda sanayilerine kazandırmayı hedefleyen merkez, gerekli tüm alt yapı ve teknik donanımlarını tamamlayarak, Prof. Dr. Murat Kartal öncülüğünde güçlü bir ekip ile, ülkemiz eczacılık ve ilaç sektörüne katma değer sağlamak amacıyla çalışmalarına başlamış bulunmaktadır. “Bezmialem Fitoterapi Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi Kurulması” adlı Proje İSTKA (İstanbul Kalkınma Ajansı) tarafından, 2014 yılı Yenilikçi İstanbul destek programı kapsamında kabul edilmiş olup, bu proje doğrultusunda 1.361.399,20 TL toplam bütçe ile 1 Eylül 2014’ten itibaren desteklenmeye hak kazanmıştır. Prof. Dr. Gülaçtı Topçu (BVU Eczacılık Fakültesi Dekanı), Prof. Dr. Ali İhsan Taşçı (BVU Tıp Fakültesi Dekanı), Prof. Dr. Murat Kartal (Bezmialem Fitoterapi Merkezi Proje Yürütücüsü) ve güçlü bir ekip tarafından merkez kurulum süreci başarı ile sonuçlanmıştır. Üniversiteye bitişik konumda bulunan merkez binası, 4 kattan oluşmaktadır. Son derece modern cihazlar ile donatılmış analiz, formülasyon ve referans laboratuvarlarına ek olarak GMP standartlarına uygun hazırlanan hammadde ve bitkisel ilaç üretim alanı da merkezin sahip olduğu özelliklerdendir. Bezmialem Fitoterapi Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi, 14 Eylül 2015 tarihinde Sayın Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan tarafından resmi olarak açılmıştır.
Merkezin amaçları
Ülkemiz, dünyadaki yaklaşık 100 milyar $’lık “Tıbbi ve Aromatik Bitki” pazarında, sadece 250-300 milyon $’lık bir paya sahiptir. Ülkemiz özellikle bitkisel hammaddeleri ve bitkisel ürünleri üretecek ve dünyaya pazarlayacak güçtedir. Bezmialem Fitoterapi Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi, ülkemiz bitki zenginliğinin, üniversite – sanayi iş birliği çalışmaları ışığında Türkiye ekonomisine kazandırılmasını sağlayacaktır. Tıbbi bitkiler ve bitkisel ürünlerin fitoterapi eğitimi almış hekimlerce uygulanması ve önerilmesi; yine bu ürünlerin eğitimini almış eczacılarla bilinçli şekilde hastaya verilmesi ve kullanım önerilerinin anlatılması, böylece hedeflenen fitoterapi eğitimleri ile ülkemizdeki hem bitkisel ürünlerin yanlış kullanımı ile ilgili sorunların en aza indirgenmesi hem de bitkisel ürünlerin tedaviye olan katkılarının arttırılmasına destek verilmesi planlanmıştır.
Merkezin ülkemiz için önemi
Dünya OTC Pazar payının büyüklüğü 100 milyar USD olarak tahmin ediliyor. Şuan ithal eden ülke konumundayız. Türkiye de firmalarımızın ihraç eden konuma geçebilmesi için bu merkez mükemmel bir projedir. Böylece kendi üretimimiz olan ve yerli üretim ile dünya pazarına OTC ürünlerini pazarlayabilmemiz, istihdam olanakları ile ülke ekonomisine katkı sağlanması açısından oldukça önem arz etmektedir. T.C. Sağlık Bakanlığı tarafından yayınlanan. Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından “Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları Yönetmeliği “27 Ekim 2014 tarih ve 29158 sayılı Resmi Gazetede yayınlanmış ve yürürlüğe girmiştir. 15 uygulama alanında (Fitoterapi, Akupunktur, Hipnoz, (Sülük uygulaması) Hirudoterapi, Refleksoloji, Ozon tedavisi, Mezoterapi, Homeopati, Osteopati, Kayropraktik, Maggot, Apiterapi, Proloterapi, Kupa Tedavisi ve Müzikoterapi) hekimlere yönelik uygulama sertifika eğitimlerine gerek olacaktır. Mevzuata göre Sağlık Bakanlığı tarafından belirlenen bu eğitim programları çerçevesinde standart eğitimlerin gerçekleştirilmesi için koşulları sağlayan kurumlara izinler verecektir. Bu tedavi uygulamalarında Fitoterapi ülkemiz açısından en çok ilgi görecek ve kullanılacak tedavi uygulaması olarak görülmektedir. Bu nedenle Bezmialem Vakıf Üniversitesi Fitoterapi Eğitim, Araştırma ve Uygulama Merkezi bu alana da öncülük yapmak istemekte ve fiziki şartları ve alt yapısı uygun kapsamlı ve yetkin bir merkez ile büyük bir boşluğu dolduracaktır.
Bezmialem Fitoterapi Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi Ana Faaliyetleri ve Hedefleri
- Fitoterapötik amaçla kullanılacak veya kullanılmakta olan bitkisel hammaddelerin ve ürünlerin içeriklerinin kalitatif ve kantitatif olarak belirlenmesi
- Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığı kriterlerine göre ruhsatlandırılacak bitkisel ürünlerle ilgili sektörlerin bilgilendirilmesi ve uzman desteği verilmesi
- Fitoterapi alanında kullanılan bütün standart bitkisel drogların ve bitkisel hammaddelerinin (sabit yağlar, uçucu yağlar ve ekstreler) bulunduğu bir koleksiyon oluşturulması
- Tıbbi bitkiler, bitkisel droglar ve içerdikleri bileşiklerin farmakolojik etki ve etki mekanizmaları ile ilgili farmakolojik ve klinik araştırmalara öncülük sağlanması. Bu amaçla İstanbul Üniversitesi Deneysel Tıp Araştırma Enstitüsü (DETAE) ile işbirliği başlatılmıştır.
- Fitoterapi alanında halkı bilgilendirmeye yönelik, seminerler ve eğitimler düzenlenmesi
- Fitoterapi alanında sağlık çalışanları ve gıda, kozmetik ve ilaç sektörlerine yönelik sertifika eğitimi, çalıştay ve konferansların düzenlenmesi
- Tıbbi bitkiler ve bitkisel droglardan hammaddelerin elde edilmesi, standardizasyonu ve yeni bitkisel ilaçların geliştirilmesi
- Web sitesi tabanlı Fitoterapi bilgi sisteminin oluşturulması
- Tıbbi ve aromatik bitkilerin üretimi ve değerlendirilmesi açısından, ilaç sanayi ile akademik iş birliği sağlayarak sektörde büyük bir eksiklik olarak görülen üniversite-sanayi arasında köprü görevi üstlenmek.
- Türkiye’nin sadece bitki satan ülke imajından sıyrılarak, kendi ürettiği bitkilerden ekstre elde etmesi ve elde edilen ürünlerin farklı amaçlarla kullanımı için metot geliştirilmesi çalışmalarını yürüten bir merkez olmak.
- Sektörde hammadde temininde sıkıntılar yaşanmakta ve bu nedenle yurt içinden temin edilebilecek hammaddelerde ithalat yoluna gidilmektedir. Bu sorunun çözümüne yönelik yerli hammadde üretimi konusunda çalışmalar yürütmek.
- Merkez bünyesinde bulunan kütüphanede, bu alanda doğru bilgiye ulaşma noktasında talepte bulunan hekim, eczacı, sağlık çalışanları ve halka hizmet edilecektir.
Fitoterapi Merkezinde bulunan laboratuarlar
Tıbbi Bitki Teşhis ve Referans Laboratuarı, Bitkisel Hammadde Üretim Alanı, Bitkisel İlaç üretim Alanı (GMP koşullarında), Enstrümantal Analiz Laboratuarları (Her türlü kalite kontrol yöntemlerinin uygulandığı), Ekstraksiyon Laboratuarı, Formülasyon Laboratuarı
Kütüphane, arşiv ve dökümantasyon, Seminer salonu bulunmaktadır.
Ülkemizdeki fitoterapi alanında kurulan, YÖK onaylı ilk merkez olma özelliğini taşıyan merkezin, ülkemizde yetişen bitkilerden gıda, kozmetik ve ilaç sanayisi için yeni ve nitelikli hammaddeler ve ürünler üretilmesini sağlayarak, ülkemize ekonomik katkı sağlaması amaçlanmıştır. Fitoterapi alanında kullanılan tüm ürünlerin kalite kontrollerinin de yapılabildiği donanımlı ve yetkin bir merkez oluşturması gayesiyle çalışmalarına başlanan merkezin kurulum projesi tamamlanmıştır. Çok değerli hocalarımızın, meslektaşlarımızın böyle bir projeye imza atması bizler için gurur kaynağı oluşturmaktadır. Eczacılık sektörünün sıkıntılı bir süreç geçirdiği bu dönemde, yerli üretim, yeni istihdam alanları yaratması ile ülkeye büyük katkıları olacağını, düşünmekteyim. Başta çok değerli hocam Prof. Dr. Murat Kartal olmak üzere, projede emeği gecen tüm hocalarımızı, meslektaşlarımızı canı yürekten tebrik ederim. Ülkemize hayırlı olması dileklerimle.
